Dobra osobiste firmy

Krytyka literacka a dobra osobiste firmy (wydawnictwa) - Sonia Draga przeciwko Krzysztofowi Cieślikowi

Jakiś czas temu świat mediów obiegła wiadomość o pozwie, jaki wydawnictwo Sonia Draga złożyło przeciwko krytykowi literackiemu Krzysztofowi Cieślikowi za… No właśnie, za krytykę, która dotyczyła jakości wydań, głównie w aspekcie przekładu i redakcji określonych książek, którą Cieślik uskutecznił w swoich wpisach na Facebooku. Prawnicy wydawnictwa zarzucili pozwanemu m.in. naruszenie dóbr osobistych firmy - konkretnie naruszenie dobrego imienia: “Wpisy pozwanego przedstawiają działanie powódki jako skrajnie nieprofesjonalne i godzące w interesy polskich czytelników, co uznać należy za niewątpliwie oczerniające jej dobre imię”.

Dobra osobiste przedsiębiorcy

Choć dobra osobiste możemy kojarzyć z osobami fizycznymi, nie zaś z innymi podmiotami polskiego prawa, pamiętajmy, że w art. 43 k.c. ustawodawca stanowi, że przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych stosuje się odpowiednio do osób prawnych. Odpowiednio - a zatem wprost lub z pewnymi modyfikacjami (zgodnie z wyrokiem WSA w Kielcach z dnia 21 marca 2013 r., II SA/Ke 119/13). Wydawnictwo Sonia Draga jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, a zatem posiada osobowość prawną. Jako osoba prawna korzysta zatem z ochrony jej dóbr osobistych.

Katalog dóbr osobistych przedsiębiorcy

Oczywiście katalog dóbr osobistych osoby prawnej różni się od dóbr osobistych osoby fizycznej. Możemy wśród nich wskazać dobre imię, nazwę oraz firmę, tajemnicę korespondencji, nienaruszalność pomieszczeń. Z kolei do dóbr osobistych osoby fizycznej zalicza się w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swobodę sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnicę korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukową, artystyczną, wynalazczą i racjonalizatorską (art. 23 k.c.). W przypadku omawianej sytuacji, powód zarzucił naruszenie dobrego imienia - stanowi ono odpowiednik czci, o której mówimy w przypadku osoby fizycznej.

Prawa przedsiębiorcy w przypadku naruszenia dóbr osobistych

Choć, jak wskazano powyżej, katalog dóbr osobistych osoby prawnej jest inny niż ten odnoszący się do osoby fizycznej, środki ochrony tych dóbr pozostają te same. W przypadku zagrożenia dóbr osobistych cudzym działaniem osobie prawnej przysługuje żądanie zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków - w szczególności złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie cywilnym może również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny (art. 24 k.c.).

Krytyka literacka jako naruszenie dóbr osobistych wydawnictwa?

Pojawia się jednak pytanie: czy krytyka literacka jest naruszeniem dóbr osobistych wydawnictwa? Spójrzmy na sprawę nieco szerzej. Zarówno w Internecie, jak i w innych mediach, tych bardziej tradycyjnych (jak radio czy prasa), na co dzień roi się od tekstów krytycznych i recenzji książek. Jedne z nich są bardziej pochlebne, inne mniej, ale zdarzają się również takie opinie, które na wskroś negatywnie odnoszą się do treści książki, jej tłumaczenia bądź wydania. Czy skrytykowanie jakości wydanego dzieła, pod jakimkolwiek względem, narusza dobra osobiste podmiotu odpowiedzialnego za tę cechę? Czy może raczej wydawnictwo powinno spojrzeć na swoją działalność z perspektywy odbiorcy finalnego produktu - czytelnika, który ma prawo do dokonania oceny? Jak przyznał sam Krzysztof Cieślik: “Pozew wydaje mi się radykalnym krokiem. Moja krytyka była i jest wycelowana w konkretne pozycje i konkretne praktyki wydawnicze. Chciałbym, aby te praktyki uległy zmianie. Może się tak stać tylko, gdy będziemy o nich głośno mówić”.

Wycofanie pozwu przez wydawnictwo

Wydawnictwo Sonia Draga ostatecznie wycofało pozew, ale wśród licznej grupy internautów i środowisk literackich niesmak związany z tą sytuacją pozostał.

Dzisiejszy artykuł został napisany przez Hannę Czausz.

Ostatni wpis Pani Hanny możesz znaleźć tutaj: https://kancelariasosnicka.pl/nasz-blog/konkurs-na-instagramie/

Twoje zdanie ma znaczenie.
Zapraszam do dyskusji: mailowo, w mediach społecznościowych (zapraszam szczególnie na IG: https://www.instagram.com/barbara_sosnicka/

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: kontakt@kancelariasosnicka.pl lub zadzwoń: 504 333 785.

Spodobał Ci się artykuł – polub, udostępnij. Będzie mi bardzo miło!

Do napisania!

Zdjęcie pochodzi oczywiście z https://kaboompics.com/, mojego ulubionego fotograficznego miejsca.